Coğrafi Determinizm

Coğrafi çevrenin (iklim, kara, nehirler, vs) sosyal gelişmede ana faktör olduğunu ileri süren bir sosyoloji okulu. Tarihe esas olarak natüralistçe ve idealistçe yaklaşım. Coğrafi Determinizm’in ilk olarak Platon ve Aristoteles gibi antik çağ düşünürleri tarafından dinsel ve mitolojik görüşlere karşı savunulmuştur. Montesquieu’nün etkisi altında, 18. yüzyılda ayrı bir düşünce okulu olarak şekillenen Coğrafi determinizm, sosyal fenomenin tanrısal öncel-düzen’e bağımlı olduğu ve onun tarafından desteklenen feodal ideolojiye karşı çıktığı için ilericiydi. Fakat 19. yüzyılda, Buckle’da görüldüğü gibi, sömürgeci yayılmanın ve sosyal eşitsizliğin değişmezliği iddiasını ispat yolunda kullanılmıştır. Nehirleri uygarlığın başlangıcının ve gelişmesinin asıl faktörü olarak açıklayan Meçkinov Teorisi ile Coğrafi Determinizm arasında sıkı bağlılık vardır. Meçkinov’un iddiasına göre, sosyal gelişme, kaçınılmaz olarak tiranlıktan anarşiye doğru gider. Coğrafi okul, emperyalist çağda jeopolitiğin ortaya çıkmasına zemin hazırlamıştır.